Trong năm vừa qua, Khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã tiến hành can thiệp tán sỏi mật qua da cho hơn 100 bệnh nhân. Đây là phương pháp điều trị can thiệp tối thiểu có tính an toàn và hiệu quả cao, do ít xâm phạm, thời gian hồi phục nhanh do không cần phẫu thuật và gây mê. Trung bình, bệnh nhân được ra viện trong vòng 7 ngày. Trong thời gian nằm viện, các bệnh nhân sinh hoạt gần như bình thường nên khâu chăm sóc khá đơn giản.
Bệnh nhân Bùi Văn D, 83 tuổi vào viện vì đau bụng, sốt. Các bác sĩ đã quyết định làm các thăm dò siêu âm, xét nghiệm máu và chụp cộng hưởng từ. Kết luận bệnh nhân bị viêm túi mật cấp do sỏi túi mật, sỏi ống mật chủ.
Do thể trạng bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý hẹp mạch vành nặng, nhiều nguy cơ nếu phẫu thuật.
Bệnh nhân được đặt dẫn lưu túi mật điều trị chống viêm, sau 1 tuần sức khỏe tương đối ổn định, bệnh nhân được tán sỏi mật qua da nhăm mục đích giảm thiểu nguy cơ do tính ít xâm lấn. Quá trình tán sỏi dưới hướng dẫn của máy chụp mạch và nội soi đường mật diễn ra thuận lợi, kết quả bệnh nhân hết sỏi túi mật cũng như sỏi ống mật chủ hoàn toàn, hết viêm túi mật và xuất viện sau vài ngày.
Bệnh nhân Nguyễn Văn X, 24 tuổi, vào viện vì đau bụng, sốt. Các bác sĩ đã quyết định làm các thăm dò siêu âm, xét nghiệm máu và chụp cộng hưởng từ. Kết luận bệnh nhân bị sỏi ống mật chủ.
Bệnh nhân được chỉ định Tán sỏi mật qua da nhằm bảo tồn tối đa cơ thắt Oddi tránh viêm, tái phát sỏi do trào ngược dịch tiêu hóa lên đường mật, cũng như giúp bệnh nhân phục hồi nhanh để làm việc. Sau khi thực hiện tán sỏi, kiểm tra lại sạch sỏi hoàn toàn, bệnh nhân được theo dõi 3 ngày và xuất viện trong tình trạng khoẻ mạnh hoàn toàn.
Bấm vào ảnh trên để xem Clip
Trên đây là 2 trong số nhiều bệnh nhân được tán sỏi mật (trong gan, ống mật chủ và sỏi túi mật) tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
Đây là một kỹ thuật an toàn, ít biến chứng, chủ yếu là các biến chứng nhẹ, đã được nghiên cứu và áp dụng tương đối rộng rãi trên thế giới. Ưu điểm của phương pháp là bệnh nhân có thể tránh được một cuộc phẫu thuật và gây mê, do đó thời gian nằm viện sẽ ngắn hơn, hạn chế được các biến chứng hậu phẫu đồng thời giảm được chi phí cho bệnh nhân.
Khả năng sạch sỏi khá cao lên tới 90% đối với sỏi trong gan, sỏi ống mật chủ và sỏi túi mật có thể sạch hoàn toàn. Với phương pháp Tán sỏi mật qua da, cơ thắt Oddi và túi mật được bảo tồn, các vị trí hẹp đường mật trong gan có thể nong (bằng bóng), trường hợp hẹp nặng cần đặt stent (plastic) kéo dài tránh tái hẹp.
Phương pháp này vẫn có thể được chỉ định với các trường hợp thất bại sau phẫu thuật hoặc nội soi lấy sỏi. Có thể tiến hành can thiệp đối với các bệnh nhân già yếu, có bệnh lý toàn thân phối hợp hoặc các bệnh nhân đã có tiền sử phẫu thuật đường mật nhiều lần gây dính, khó khăn khi mổ lại hoặc không can thiệp nội soi tiêu hóa được.
Phương pháp tán sỏi qua da cũng có thể áp dụng với sỏi túi mật nếu bệnh nhân thể trạng quá yếu, có nhiều bệnh lý toàn thân phức tạp hay ở bệnh nhân trẻ, túi mật còn chức năng tốt, không có yếu tố nguy cơ tái phát sỏi.
Các biến chứng có thể xảy ra sau can thiệp hầu hết là các biến chứng nhẹ và có thể theo dõi, điều trị nội khoa.
LỜI KHUYÊN CHO CỘNG ĐỒNG:
Sỏi mật có thể gây một số các biểu hiện chính sau, bệnh nhân cần đi khám chuyên khoa gan mật ngay khi thấy:
o Đau tức, âm ỉ vùng dưới sườn phải từng đợt
o Chán ăn
o Sốt
o Ngứa
o Vàng da
o Tiểu vàng đặc
o Phân bạc màu
o Sốc nhiễm khuẩn đường mật do sỏi
Khám định kỳ:
Trong hầu hết các trường hợp, sỏi mật không có biểu hiện gì đặc biệt hoặc triệu chứng chỉ thoáng qua khó nhận biết, do đó siêu âm bụng khám sức khoẻ định kỳ hàng năm là một thăm khám cận lâm sàng nên làm. Bác sĩ có thể phát hiện được các tổn thương trong ổ bụng, đặc biệt đối với các bệnh lý gan mật thì siêu âm có giá trị khá cao.
Đối với các bệnh nhân đã có tiền sử sỏi mật, nên siêu âm định kỳ 6 tháng/ lần để phát hiện sỏi tái phát, tránh trường hợp gặp biến chứng nguy hiểm hoặc điều trị khó khăn tốn kém. Ung thư đường mật là một trong những biến chứng thường gặp của sỏi mật và viêm đường mật mạn tính, đây cũng là loại ung thư hầu như không đáp ứng với tia xạ, hóa chất.
Thạc sĩ. Bác sĩ nội trú Nguyễn Thái Bình
Khoa Chẩn đoán hình ảnh
Bộ môn Chẩn đoán hình ảnh
Phone: 0988508598
